Zomertijd in Nederland

Hoewel PHP nu tijdzones ondersteund, is dit wat aan de late kant - de stabiele versie van PHP die ik draai heeft deze ondersteuning nog niet.

Dus wat als je zelf de tijd in UTC wilt omrekenen naar lokale tijd vanaf 1910 tot nu en de toekomst? Dan krijg je te maken met het geweldige ingewikkelde systeem "Nederlandse zomertijd".

Nederlandse zomertijd explained

Het project waar ik nu voor werk gaat terug tot 1910 in gegevens. Hierdoor heb je te maken met 3 tijdzones (AT, NT en MET). Een groot geluk dat de data niet verder teruggaat dan 1910, anders had ik te maken gehad met verschillende lokale tijdzones!

Volgens mij is zomertijd lastiger dan tijdzones. Sinds 1916 kent Nederland zomertijd (hoewel tussen 1945 en 1977 we geen zomertijd hadden). Er zijn verschillende methodes geweest om te berekenen wanneer de zomertijd begon en eindigde.

Hieronder een overzicht gemaakt aan de hand van gegevens van Herman Wessels (kolom 1 en 2). Kolom 3, 4 en 5 heb ik zelf toegevoegd. Hiermee hoop ik duidelijkheid te scheppen in de onduidelijkheid die zomertijd heet.

Vanaf 1996 blijft methode 5 van toepassing tot heden (2012) en heeft 't geen zin om de lijst nog langer te maken.

Zoals je ziet in 't overzicht heb ik gepoogd om de berekening te verklaren wanneer de zomertijd begint en eindigt. Elke methode waarvan ik vind dat deze de moeite waard is om te implementeren als functie heb ik genummerd (1-5). Methodes die ik niet de moeite waard vind om te implementeren (bijvoorbeeld omdat er slechts 2 jaren gebruik van maken) heb ik genummer a.d.h.v. letters (a-d). Methodes die ik niet kon verklaren omdat er te weinig gegevens beschikbaar waren heb ik gemarkeerd met een '?'.

Deze wirwar van informatie geeft mij een aantal dingen waar ik rekening mee moet houden:

• Er zijn periodes zonder "logische" verklaring
• Er zijn periodes zonder zomertijd
• Verschilllende periodes met zomertijd hebben verschillende methodes om ze te berekenen

Ik begreep al snel dat ik de individuele methodes in aparte functies ging maken en daar dan één functie voor te zetten die de "uitzonderings"periodes kan vinden. Helaas kent PHP geen standaard functie om "de laatste zondag van maart" te kunnen berkenen, dus laten we daar mee beginnen.

De laatste zondag, eerste zondag enzovoorts

De functies om eerste/laatste dag in een bepaalde maand te berekenen is niet zo ingewikkel doordat je de date('N') kunt gebruiken. Met deze functie kun je exact zien welke weekdag het is op de eerste dag van de maand, om vanuit daaruit te berekenen waar dan de gewenste weekdag ligt.

De code is als volgt:

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36

Hoewel ik deze functies zeer uitgebreid kan uitleggen, denk ik dat ze redelijk voor zich spreken. Ga je gang, test ze maar of 't werkt! Hou wel rekening met de beperkingen van de date() functie in PHP.

Methode 1 uitgelegd

Nadat je deze functies hebt, is de rest eigelijk zeer gemakkelijk. Snap je nog niet wat ik bedoel? Laten we dan methode 1 (start op eerste maandag in april, einde op laatste maandag van september) samen doen:

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13

We kijken eerst of de datum überhaupt in de juiste datumreeks ligt (in de jaren 1918, 1919, 1920, 1921). Als dit 't geval is berekenen we van dat jaar de eerste maandag in april als startST. Daarna berekenen we de laatste maandag van september als endST. Dan hoef je enkel nog te kijken of de datum in deze reeks ligt - is dat 't geval? Dan valt de datum in de zomertijd, anders niet. 

CETisSummerTime uitgelegd

Als je alle individuele methodes hebt geïmplementeerd blijven alleen de "uitzonderings-regels" nog over. Deze heb ik simpelweg in een if-statement gezet tesamen met de vijf methodes als volgt:

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Et voilà, je eigen "perfecte" manier om te controleren of een bepaalde tijd in MET of MEZT is.

Twijfel je nog aan mijn implementatie? Dat deed ik ook... Totdat ik aan de hand van de CETisSummerTime()-functie heb berekend op welke dagen zomertijd begint en eindigt. Deze heb ik een tabel naast de gegevens van Herman Wessels gezet en het verschil tussen de twee berekend.

Dus voor de ongelovigen, hier het bewijs dat mijn functie zeker goed werkt:

En zoals altijd, download je simpelweg het hele script.